• „Na początku było słowo... " ( Jan, 1,1 ).

         

        Logopedia(z gr. logos-słowo, phedos-nauka) zajmuje się całością zagadnień związanych z komunikacją językową.

        Czy twoje dziecko wymaga pomocy logopedycznej?

        Lista niepokojących objawów, które powinny zwrócić uwagę rodzica:

        • niewyraźna, bełkotliwa mowa,
        • nieumiejętność wymówienia niektórych głosek,
        • zastępowanie głosek dźwięcznych bezdźwięcznymi odpowiednikami,
        • wsuwanie języka podczas mówienia między zęby,
        • mówienie przez nos (jak przy katarze),
        • słabsze opanowanie języka niż rówieśnicy,
        • zacinanie się, jąkanie.

        Zaburzenia mowy mogą być różne, od drobnych nieprawidłowości w wymawianiu głosek po ciężkie wady, które utrudniają kontakt z otoczeniem. Prawidłowy rozwój mowy przebiega etapami, w których występują pewne cechy charakterystyczne dla danego wieku:

        • dziecko 5-letnie: około 50 % dzieci nie wymawia głosek sz, ż, cz, dż, r zastępując je innymi głoskami.
        • dziecko 6-letnie: około 20% dzieci nie wymawia głosek sz, ż, cz, dż, r zastępując je innymi głoskami.
        • dziecko 7-letnie: wymowa powinna być prawidłowa. Wszystkie głoski mówione prawidłowo, czysto, bez zniekształceń, bez zastępowania przez inne głoski.

        Wady wymowy

        Do najczęściej występujących wad wymowy wymagających interwencji logopedy zaliczamy:

        1. Sygmatyzm (seplenienie) – polega na nieprawidłowej artykulacji spółgłosek: s, z, c, dz, sz, ż, cz, dż, ś, ź, ć, dź.
          Rozróżnia się kilka podstawowych rodzajów seplenienia:
        • mogisygmatyzm – polega na opuszczaniu dźwięków,
        • parasygmatyzm – polega na zastępowaniu jednych głosek innymi (np. sz, ż, cz, dż s, z, c, dz),
        • seplenienie międzyzębowe – w czasie wymowy głosek język wsuwa się między zęby, wada ta nie ustępuje samoistnie, lecz wymaga wielu ćwiczeń z terapeutą.
        • seplenienie boczne – podczas wymowy język ułożony jest niesymetrycznie, dźwiękom towarzyszy nieprzyjemne brzmienie,
        • sygmatyzm nosowy – przy artykulacji głosek powietrze wydostaje się przez nos
        1. Rotacyzm (reranie) - polega na nieprawidłowej realizacji głoski r. Przyczyną nieprawidłowej wymowy głoski r może być między innymi niska sprawność języka, budowa anatomiczna języka (np. zbyt krótkie wędzidełko), obniżony poziom słuchu, słaba zdolność koncentracji uwagi na dźwiękach mowy.
        2. Ubezdźwięcznianie - polega na wymawianiu głosek dźwięcznych bezdźwięcznie bez drgań wiązadeł głosowych (b-p, w-f, g-k, d-t, ż-sz, z-s, ź-ś, dz-c, dź-ć). Przyczyny bezdźwięczności to: zaburzenia słuchu fonematycznego, słaba motoryka narządów artykulacyjnych- wargi i policzki są wiotkie, mała pojemność klatki piersiowej.
        3. Nosowanie – zaburzenie artykulacji oraz zaburzenia barwy głosu, mówienie z nieprawidłowym poszumem nosowym.
        4. Nieprawidłowa wymowa głosek k, g – głoski te najczęściej zastępowane są głoskami t, d, co jest wynikiem nieprawidłowej pracy języka.
        5. Jąkanie - zaburzenie płynności, tempa i rytmu mówienia spowodowane nadmiernym napięciem mięśni oddechowych, fonacyjnych i artykulacyjnych.

        Jakie są przyczyny wad wymowy?

        • zmiany anatomiczne aparatu mowy, np. nieprawidłowa budowa języka, wada zgryzu, rozrost trzeciego migdałka, skrzywienie przegrody nosowej;
        • niska sprawność języka, warg, żuchwy;
        • nieprawidłowa budowa i funkcjonowanie narządu słuchu, np. niedosłuch;
        • brak zainteresowania mową innych,
        • niesprzyjające warunki uczenia się.

        Od czego zależy skuteczność terapii logopedycznej?

        • rodzaju wady wymowy,
        • sprawności aparatu mowy,
        • prawidłowej kompleksowej diagnozy,
        • wczesnego rozpoczęcia terapii,
        • systematyczności uczęszczania na zajęcia logopedyczne i ćwiczeń z dzieckiem w domu,
        • aktywnego, świadomego udziału w terapii zarówno dziecka jak i rodzica.

         

        Główne zadania logopedy szkolnego:

        • dokonywanie diagnoz logopedycznych,
        • tworzenie programów terapii logopedycznej uwzględniających indywidualne potrzeby uczniów,
        • działania w zakresie profilaktyki logopedycznej,
        • prowadzenie terapii logopedycznej,
        • motywowanie dzieci do działań niwelujących zaburzenia artykulacyjne,
        • wzmacnianie wiary uczniów we własne możliwości, rozwijanie samoakceptacji i kształtowanie pozytywnej samooceny,
        • wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci z wadą wymowy,
        • prowadzenie ćwiczeń wspomagających terapię zburzeń komunikacji werbalnej,
        • utrzymywanie współpracy z wychowawcami, pedagogiem i psychologiem.